เนื้อเรื่อง และบรรพย่อย ของ สตรีบรรพ

สตรีบรรพ แปลว่า "บรรพแห่งผู้หญิง" เป็นหนังสือบรรพที่ 11 ของ มหาภารตะ ประกอบไปด้วย 2 บรรพย่อย รวมทั้งหมด 27 ตอน[1][8] ดังนี้[9]

  1. สตรีวิลาปบรรพ
  2. ชราประตนิกาบรรพ

กล่าวถึงเรื่องราวหลังจากสงครามยุติลงพวกปาณฑพได้พบกับท้าวธฤตราษฎร์และพระนางคานธารี ซึ่งเป็นญาติผู้ใหญ่ฝ่ายเการพที่หลงเหลืออยู่เพียงสองคน ซึ่งทั้งสองก็ให้การต้อนรับเป็นอย่างดี และลืมความเจ็บปวดที่เกิดขึ้นแต่หนหลังจนหมดสิ้น[ต้องการอ้างอิง]

หลังจากนั้นบรรดาสตรีจากราชสำนักก็เดินทางออกจากกรุงหัสตินาปุระ ไปยังสมรภูมิรบพร้อม ๆ กันในการเดินทางไปยังสมรภูมิรบนั้น พระนางคานธารี ซึ่งเป็นแม่ของพวกพี่น้องเการพทั้งหนึ่งร้อยคน ซึ่งผูกผ้าปิดตามองไม่เห็นอะไรได้ฟังคำอธิบายถึงภาพอันเลวร้ายที่ลูกชายทั้งหมดนอนตายกลางสนามรบโดยมีสุนัขจิ้งจอก และสัตว์กินเนื้ออื่น ๆ มาแทะศพจนแหลกเหลว บรรดาลูกสะใภ้ของพระนางคานธารีต่างก็ร้องไห้ระงมกับศพของสามีแต่ละคน[1] สิ่งที่เกิดขึ้นสร้างความเสียใจให้กับพระนางคานธารีอย่างมากและถึงจุด ๆ หนึ่ง พระนางคานธารีก็หันมาทางพระกฤษณะพร้อมกับโทษว่ากฤษณะเป็นต้นตอของเรื่อง และโทษว่ากฤษณะไม่พยายามยุติความเลวร้ายที่เกิดขึ้นทั้ง ๆ ที่สามารถทำได้ พร้อมกับสาปแช่งพระกฤษณะว่านับจากนี้ไปเป็นเวลา 36 ปี พระกฤษณะกับบรรดาญาติพวกตระกูลยาทพจะต้องรบราฆ่าฟันกันเอง และสำหรับตัวพระกฤษณะนั้น พระนางคานธารีสาปให้ต้องรับกรรมด้วยการซัดเซพเนจรเข้าไปในป่าและจบชีวิตลงในป่าคนเดียวอย่างโดดเดี่ยว

เมื่อทุกคนคลายความเศร้าโศกตัดใจลงได้ การทำพิธีศพให้กับทุกคนก็ดำเนินไปอย่างเรียบร้อย ส่วนคนที่รอดตายจากสงครามก็พักผ่อนและล้างบาปกรรมของตัวเองด้วยการบำเพ็ญโยคะอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำคงคาเป็นระยะเวลาหนึ่ง[2]

พระนางกุนตีได้เปิดเผยความเป็นมาที่แท้จริงของกรรณะให้กับพี่น้องปาณฑพได้ทราบ ผลก็คือทำให้พวกปาณฑพเสียใจเป็นอันมากที่ต้องมาฆ่าพี่ชายร่วมสายเลือดของตัวเอง[ต้องการอ้างอิง]

สตรีและบุรุษต่างทำพิธีศพเพื่อรำลึกถึงคนตายเป็นครั้งสุดท้าย